advertentie
Goede bedoelingen, maar de praktijk valt tegen
De gemeente benadrukt graag het 'samen' doen, passend bij de lokale cultuur van 'samenleven' via verenigingen en clubs. Maar vroege gesprekken laten zien dat er spanning is tussen deze mooie intentie en wat inwoners ervaren. Bij de eerste informatiebijeenkomsten in augustus 2025 in Sterksel, Heeze en Leende was de opkomst wisselend en soms laag (2, 30 en 50 personen). Het betrof hierbij voornamelijk vertegenwoordigers van verenigingen en maatschappelijke organisaties, aangezien zij de enigen waren die hiervoor waren uitgenodigd.
Hoewel de gemeente dit ziet als 'bereidheid om mee te doen', is het de vraag of dit een doorsnee deel van de inwoners vertegenwoordigt, wat juist cruciaal is voor succesvolle betrokkenheid.
Zorgwekkend was de directe reactie van de deelnemers: "Men voelt zich op dit moment niet gehoord, informatie is onduidelijk". Tja, Dat strookt natuurlijk niet met het streven om de "kloof systeemwereld versus leefwereld te verkleinen".
Het soort taal (jargon) dat ook in de presentatie naar de raad veelvuldig terugkomt. Zoals 'uitdaagrecht' (inwoners mogen taken van de gemeente overnemen), 'burgerberaad' (een groep burgers die de gemeente advies geeft) en 'systemische verandercapaciteit' (het vermogen om op alle niveaus te veranderen), maakt het er niet duidelijker op.
Hoeveel invloed krijgen inwoners werkelijk?
Volgens de "Bestuurlijke visie Heeze-Leende 2030" worden inwoners "niet bij alle onderwerpen in dezelfde mate" betrokken. De gemeenteraad bepaalt vooraf waarom inwoners worden betrokken en wat daarmee bereikt moet worden.
De invloed kan sterk verschillen: van alleen informeren tot het geven van zeggenschap, of zelfs onderwerpen waar inwoners de leiding nemen. De gemeente belooft "heel duidelijk te communiceren" over de vorm van participatie en de grenzen. Maar waarom vraagt de gemeente niet eerst aan inwoners waarover zij willen meebeslissen?
Grote verandering binnen de gemeente
De ambities van de gemeente vragen ook om een andere aanpak in huis. Ambtenaren moeten van controlerend naar faciliterend en coachend, plannen "samen met inwoners maken" in plaats van achter hun bureau. Dit kost extra tijd en geld en kan leiden tot "langere voorbereidingstijden". Het succes staat of valt met de bereidheid van ambtenaren om deze nieuwe rol op te pakken. De gemeente ziet zichzelf hierbij als 'speler, regelgever en scheidsrechter'.
Een langzaam proces
Hoewel de wet op 1 januari 2025 inging, volgt Heeze-Leende een langer tijdpad. De definitieve 'participatieverordening' wordt eind september 2025 afgerond en in december aan de gemeenteraad voorgelegd. Het uitvoeringsprogramma start pas in januari 2026.
Het is een langdurig leerproces zegt de gemeente in de presentatie. De vraag blijft: zal de gemeente verder gaan dan alleen bepalen hoe participatie werkt, en daadwerkelijk inwoners laten meeregeren? Of strandt de ambitie op de complexiteit van de uitvoering in een kleine, onderbemande en vaak overbelaste organisatie?
Praat mee!
Voor wie deel wil nemen aan de gesprekken; in september komen er nog meer gesprekken, ook met laaggeletterden. Een enquete via burgerpanel en een poll staan ook nog op het programma. We zeggen het u maar vast ruim van tevoren…
Weet jij nieuws van bij ons? Tip ons!
Stuur je tip, verhaal en/of foto of video naar de redactie: redactie@1kempen.nl
