1Kempen.nl

De oorsprong van het paviljoen ligt niet in een breed gedeelde culturele ambitie maar in een provinciale subsidie van maximaal € 170.000. Dat geld mocht uitsluitend worden besteed aan een cultureel bouwwerk in de directe omgeving van de N69 – een harde voorwaarde die de gemeente tot actie dwong: wie niet bouwde, raakte het geld kwijt. Toen de raad in 2023 een open muziekkiosk wegstemde, dook een nieuwe werkgroep onder leiding van Jacques van Gerven op met een dicht paviljoen van glas en staal. “Ruim draagvlak”, luidde het bijbehorende enquête rapport, maar het document vermeldde zelf dat de eerste kioskvariant juist níét op de wensen van de inwoners aansloot en dat slechts 180 mensen kwalitatief waren bevraagd. De twijfel bleef hangen.

Wat volgde was een juridisch ping pongspel. In maart 2025 constateerde het college dat er 25 ontvankelijk verklaarde bezwaren lagen tegen de verleende omgevingsvergunning, maar het nam – conform advies van de A2 bezwarencommissie – het gemakkelijkste pad: de bezwaren alsnog niet ontvankelijk verklaren. De bouwploeg kon dus aan de slag, al waarschuwden regionale media dat dit “op eigen risico” gebeurde zolang de beroepsprocedure liep. De bezwaarmakers zetten echter door, en eind juni adviseerde dezelfde commissie het college om hun klachten gegrond te verklaren. Het gemeentebestuur legde dat advies naast zich neer, gaf zichzelf een tweede vergunning en voegde extra voorschriften toe. 

Die voorschriften zijn zó streng dat het woord “cultureel ontmoetingspunt” bijna cynisch klinkt. Volgens het officiële Beheer  en Exploitatieplan mag er nooit meer dan twintig man tegelijk naar binnen, zijn activiteiten beperkt tot één uur in de avond en is verkoop van drank of eten uitgesloten. Een brassband, korenavond of boekpresentatie overschrijdt in theorie al de capaciteit, en de omliggende horeca hoeft dus niet bang te zijn voor concurrentie. De stichting hoopt op “vrijwilligers” die het programma gaan vullen, maar met zulke randvoorwaarden dreigt het paviljoen te degraderen tot vitrinekast.

Het meest schrijnend is de manier waarop Valkenswaard in dit dossier communiceert. Dertig formele bezwaren werden publiekelijk afgedaan als “selecte minderheid”, terwijl de online discussie verzandde in moddergevechten. Het gemeentebestuur beschouwt de A2 commissie slechts als klankbord en laat adviezen varen zodra ze niet welgevallig zijn. Dat voedt het wantrouwen tegenover besluitvorming en doet afbreuk aan het oorspronkelijke doel van de subsidie: een gebouw neerzetten dat bewoners verbindt.

Nu het paviljoen er staat, rest de vraag of het ooit de rol zal vervullen die de provincie voor ogen had. En de enorme moeite en inspanning van de stichting Marktpaviljoen beloond gaat worden.  Dat kan alleen als de gemeente de rigide regels herziet, en alsnog ruimte geeft aan een breed cultureel programma. Anders blijft op het marktplein een fraai glazen object staan dat vooral weerspiegelt hoe beleid, haast en procedurestrijd elkaar gevangen kunnen houden – en hoe een zak subsidiegeld soms meer verdeelt dan verbindt.